Υπάρχουν κάποια γνωμικά ή φράσεις από την Αρχαία Ελληνική Γλώσσα που
χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα στη σύγχρονη Ελληνική Γλώσσα. Αυτές οι φράσεις
ή γνωμικά είχαν δημιουργηθεί από τους αρχαίους Έλληνες τον τότε καιρό και ότι
διατηρήθηκαν μέχρι σήμερα είναι σπουδαίο. Για να δούμε μερικά από αυτά!
1. Δρυός πεσούσης πας ανήρ ξυλεύεται
Κυριολεκτική σημασία: Όταν πέσει η βελανιδιά, όλοι τρέχουν να μαζέψουν ξύλα
Μεταφορική σημασία: Όταν κάποιος ισχυρός χάσει τη δύναμη του, τότε όλοι
προσπαθούν να επωφεληθούν, να κερδίσουν κάτι καλό από την εξασθένισή του.
2. Μέχρι μυελού οστέων
Σημασία: Εξ ολοκλήρου βουτηγμένος κάπου, πέρα για/ως πέρα.
3. Από μηχανής θεός
Σημασία: Μη αναμενόμενη βοήθεια – λύση – συνδρομή σε κάποιο πρόβλημα ή
δύσκολη κατάσταση.
Προέλευση: Προέρχεται από θεατρικό τέχνασμα στην αρχαία Ελλάδα που
χρησιμοποιούσαν οι τραγικοί ποιητές όταν ήθελαν να δώσουν διέξοδο στη πλοκή του
έργου και στο οποίο κατά τη διάρκεια της παράστασης εμφανιζόταν ένας Θεός επάνω
σε μια εναέρια κατασκευή (γερανός).
4. Αρχή άνδρα δείκνυσι
Σημασία: Όταν οι πράξεις – έργα χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο στον οποίο
αναφερόμαστε.
5. Άνοιξε ο ασκός του Αιόλου:
Σημασία: : Δημιουργήθηκε κατάσταση με απρόβλεπτες & ανεξέλεγκτες εξελίξεις.
Προέλευση: Ο Αίολος έδωσε έναν ασκό στον Οδυσσέα ο οποίος περιείχε ανέμους.
Όταν λοιπόν οι σύντροφοι του Οδυσσέα άνοιξαν τον ασκό, απελευθερώθηκαν οι
άνεμοι και παρέσυραν το πλοίο στο νησί των Λαιστρυγόνων. (Ομήρου Οδύσσεια Κ
1-56)
6. Διέβην τον Ρουβίκωνα
Σημασία: Λέγεται σε περιπτώσεις που λαμβάνεται μία παράτολμη απόφαση.
Προέλευση: Η φράση αποδίδεται στον Ιούλιο Καίσαρα ο οποίος όταν το 49 π.Χ.
αποφάσισε να κηρύξει εμφύλιο πόλεμο στην Ιταλία, πέρασε με το στρατό του τον
ποταμό Ρουβίκωνα κατευθυνόμενος προς την Ρώμη.
7. Eξ απαλών ονύχων:
Σημασία: Αναφέρεται στ νηπιακή ηλικία κυριολεκτικά, ή σε παλαιότερη χρονική
περίοδο μεταφορικά. Η φράση χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει τη νηπιακή
ηλικία κατά την οποία ο άνθρωπος έχει μαλακά νύχια.
8. Κύκνειο άσμα
Κυριολεκτική σημασία: Σύμφωνα με την παράδοση, ο κύκνος, που γενικά δεν έχει
καλή φωνή, όταν διαισθανθεί ότι θα πεθάνει, κελαηδάει πολύ γλυκά. Άρα το κύκνειο
άσμα είναι το μελωδικό τραγούδι του κύκνου λίγο πριν πεθάνει.
Μεταφορική σημασία: Το τελευταίο έργο ενός δημιουργού πριν τον θάνατό του.
9. Ες αύριον τα σπουδαία
Σημασία: Αργότερα θα ασχοληθούμε με τα σοβαρά ζητήματα – θέματα / δείχνει
αναβολή.
Προέλευση: Τη φράση είπε ο Θηβαίος Αρχίας, όταν έλαβε το γράμμα που τον
προειδοποιούσε ότι κινδυνεύει από τον Πελοπίδα (Πλουτάρχου Πελοπ. 10).
10. Αιδώς Αργείοι
Σημασία: Νροπή σας Αργείοι! Χρησιμοποιείται για να επιπλήξουμε μια ομάδα
ανθρώπων, όταν αυτή δεν ενεργεί σωστά.
Προέλευση: Φράση που είπε ο Αίαντας στην Ιλιάδα επιπλήττοντας τους Αργείους οι
οποίοι φοβισμένοι είχαν καταπτοηθεί και ανέχονταν τους Τρώες να απειλούν με
κάψιμο τα πλοία τους (Ιλιάς Ο 502, Ε 787, Θ 228).
11. Κομίζω γλαύκα εις Αθήνας
Σημασία: Όταν λέγονται ήδη γνωστά πράγματα.
Προέλευση: Η φράση λέγεται διότι στην Αθήνα η γλαύκα, η κουκουβάγια, ήταν
γνωστή, σαν σύμβολο της Αθήνας και εικονιζόταν παντού, όπως στις στροφές των
σπιτιών, στα νομίσματα κ.λπ. (Αριστοφάνη, Όρνιθες
7 αποφθέγματα της αρχαίας ελληνικής γλώσσας που διατηρούνται μέχρι σήμερα
Λούη Αριστοτέλους
Τα γνωμικά των Αρχαίων Ελλήνων είναι γνωστά παγκοσμίως και αυτό γιατί
προάγουν έναν καλύτερο τρόπο ζωής μέσα από την δύναμη της σκέψης μα και της
απλότητας. Η διαχρονικότητα των γνωμικών έγκειται στο ότι ήταν σαφή, περιεκτικά
και σοφά. Χαρακτηρίσθηκαν ως αποφθέγματα, αποτελώντας παγκόσμια πνευματική
παρακαταθήκη. Μπορείτε να διαβάσετε μερικά από αυτά παρακάτω.
Μη ως μύρια μέλλων έτη ζην. Το χρεών
επήρτηται. Έως ζης, έως έξεστιν, αγαθός
γενού. (Μάρκος Αυρήλιος)
Μη φέρεσαι σαν να πρόκειται να
ζήσεις μύρια χρόνια. Το μοιραίο
κρέμεται πάνω σου. Όσο ζεις, όσο
είναι ακόμα δυνατόν, γίνε καλός.
Πολέμιον ανθρώποις αυτοί εαυτοίς.
(Αναχάρσης)
Ο εχθρός του ανθρώπου είναι ο
ίδιος εαυτός του.
Σκιάς όναρ άνθρωπος. (Πίνδαρος) Ο άνθρωπος είναι το όνειρο μιας
σκιάς.
Φύσει γαρ άνθρωπος, ό βούλεται, τούτο και
οίεται. (Ιούλιος Καίσαρας)
Από τη φύση του ο άνθρωπος,
αυτό που θέλει, αυτό πιστεύει.
Χρόνος καθαίρει πάντα γηράσκων ομού.
(Αισχύλος)
Ο χρόνος εξυγιαίνει όλα τα
πράγματα που γερνάνε μαζί του.
Έρως ανίκατε μάχαν. (Σοφοκλής) Έρωτα ανίκητε στη μάχη.
Ατυχή είναι τον ατυχίαν μη φέροντα. (Βίας ο
Πριηνεύς)
Είναι δυστυχισμένος αυτός που
δεν μπορεί να υποφέρει τη
δυστυχία του.
