Στην ταραχώδη πολιτική καριέρα του Ανδρέα Παπανδρέου, η σύλληψή του τις πρωινές ώρες της 21ης Απριλίου 1967 αποτελούσε «ώρα μηδέν». Στα τρία χρόνια που προηγήθηκαν, ο αμφιλεγόμενος πολιτικός αναδείχθηκε σε κεντρικό παράγοντα στις εκρηκτικές πολιτικές συγκρούσεις- με τη μοναρχία, τις αμερικανικές διπλωματικές και μυστικές υπηρεσίες και τις συνωμοτικές ομάδες Ελλήνων αξιωματικών- οι οποίες κατέληξαν στη βίαιη ανατροπή του δημοκρατικού πολιτεύματος της χώρας. Η απομόνωσή του στις Φυλακές Αβέρωφ, όπου θα μείνει για σχεδόν εννέα μήνες, του στέρησε το κεντρικό στοιχείο της ταυτότητάς του ως κινητήριας δύναμης στα πολιτικά δρώμενα.
Παραδόξως, η ίδια η πολιτική ακινητοποίηση του Παπανδρέου τον καθιστούσε σημαντικό παράγοντα στις πολιτικές διεργασίες που θα καθόριζαν τη μοίρα της παπαδοπουλικής χούντας στον πρώτο χρόνο της στην εξουσία, ιδιαίτερα στις ζωτικής σημασίας σχέσεις της με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Μάλιστα, από τις πρώτες ώρες μετά την εκδήλωση του πραξικοπήματος, η σύλληψη του Ανδρέα Παπανδρέου υπήρχε αγκάθι στο πλευρό της κυβέρνησης Τζόνσον των ΗΠΑ.
*Ο Ανδρέας Παπανδρέου
«Οι φίλοι του ρωτούν για την ασφάλειά του»
Την επομένη του πραξικοπήματος, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Ντιν Ρασκ, παρότρυνε τον πρόεδρο Τζόνσον οι ΗΠΑ να αποφύγουν δημόσια καταδίκη του πραξικοπήματος, καθώς μια τέτοια ενέργεια ενείχε τον κίνδυνο δημιουργίας ρηγμάτων εντός των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, αποτυχίας του πραξικοπήματος και πρόκλησης χάους στη χώρα. Σε κάθε περίπτωση, το μόνο πλήγμα από μια στάση σιωπής θα ήταν ο αντίκτυπος στις σχέσεις του Τζόνσον με τις «κοινότητες διανοουμένων και φιλελευθέρων στις ΗΠΑ… οι οποίες θα οξυνθούν από το γεγονός ότι ο πλέον αμφίσημος πολιτικός κρατούμενος στην Αθήνα είναι ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο οποίος έχει πολλούς φίλους ανάμεσα στην εδώ ακαδημαϊκή κοινότητα», εξηγούσε ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Τζόνσον, Ουόλτ Ρόστοου. «Οι προσωπικοί του φίλοι τηλεφωνούν σε υψηλά κλιμάκια όλη μέρα, ρωτώντας για την ασφάλειά του… Πιέσεις για εκδήλωση άποψης [για το πραξικόπημα] προέρχονται από μικρή μερίδα- τους προσωπικούς φίλους του Αντρέα».
